اختلال خواب کودکان
ADHD | بیش فعالی و نقص توجه
مشاوره کودک
مشاوره افسردگی کودک
پرخاشگری کودک
مشاوره نوجوان
مشاوره اوتیسم
مشاوره لجبازی کودک
مشاوره اضطراب کودک
مشاوره اعتیاد بازی کامپیوتری
مشاوره نافرمانی کودک
مشاوره تربیت کودک
مشاوره اختلال یادگیری
نقشه مغزی
بیوفیدبک
مشاوره خارج از کشور
مشاوره با چت
مشاوره در تلگرام
مشاوره در واتساپ
مشاوره تلفنی
مشاوره در روبیکا
اختلال خواب در بزرگسالان
مشاوره افسردگی
مشاوره فوبیا و ترس
مشاوره اضطراب
مشاوره دو قطبی
مشاوره وسواس فکری
مشاوره پانیک
مشاوره اعتماد به نفس
مشاوره اعتیاد
مشاوره جنسی
مشاوره ازدواج
مشاوره طلاق
مشاوره خیانت
مشاوره ازدواج مجدد
مشاوره عاطفی
بازی درمانی
هنر درمانی
کاردرمانی
گفتار درمانی
دارو درمانی
روان درمانی
مشاوره خانواده برای معتادان
مشاوره خانواده با رویکرد اسلامی
مشاوره مخالفت خانواده با ازدواج
مشاوره خانواده آنلاین
مشاوره رفتار با خانواده همسر
روان پزشکی کودک
روانپزشکی نوجوان
مشاوره تحصیلی کودکان
مشاوره تحصیلی کنکور
مشاوره تحصیلی نوجوانان
استعدادیابی کودکان
استعدادیابی جوانان
استعدادیابی نوجوانان
استعدادیابی دانش آموزان
روانشناسی سازمانی صنعتی
مشاوره کسب و کار آنلاین
مشاوره کسب و کار خانگی
مشاوره کسب و کارهای کوچک
مشاوره راه اندازی کسب و کار
مشاوره شغلی دانش آموزان
مشاوره شغلی دانشجویان
ثبت نام / ورود
021 77777000
شماره تماس جهت نوبت دهی
دانستنی های روان رشد
انتشار: ۱۴۰۳/۱۱/۱۷
نویسنده: ادمین روان رشد
دسته بندی: کودکان و نوجوان
این مقاله توسط دکتر کیومرث مروت از نظر تخصصی بررسی و تایید شده است
همه احساسات ما، چه مثبت مثل شادی و خوشحالی و چه منفی مثل ترس و استرس، حاصل ترشح هورمونها و واکنشهای شیمیایی در بدن هستند. هورمونها مثل پیامرسانهای شیمیایی داخل بدن ما هستن. برای اینکه بخشهای مختلف بدن با هم هماهنگ بشن و بدونن چه کاری باید انجام بدن، به پیامهایی نیاز دارن. این پیامها همون هورمونها هستن.
هورمونها توسط غدهها تولید میشن. مثلا غده فوق کلیه (بالای کلیهها) هورمون آدرنالین رو میسازه که موقع استرس بدن رو آماده میکنه. بعد از تولید، هورمونها وارد جریان خون میشن. خون این پیامها رو به جاهای مختلف بدن میرسونه. سلولهای بدن گیرندههایی دارن که مخصوص یه هورمون خاص هست. وقتی هورمون به این گیرنده میچسبه، به سلول میگه که "دقیقا چه کاری انجام بده" مثلا انسولین به سلولها میگه قند خون رو بگیرن و ذخیره کنن.
چه ما بخوایم و چه نخوایم هورمون ها روی شخصیت و رفتارمون تاثیر میذارن، آقای ساپولسکی دانشمند و استاد دانشگاه استنفورد توی کتابی که در مورد هورمون ها نوشتن میگن که تربیت، شخصیت و اراده بیشتر از اون چیزی که فکرشو میکنیم تحت تاثیر هورمون ها هستن! مثلا توی افرادی که اعتماد به نفس کمی دارن ب دادن یه مقدار سروتونین به بدنشون دیدن که درمان کمبود اعتماد به نفس اتفاق افتاده. خیلی ترسناکه، انگار که ما نیستیم که تصمیم میگیریم خوشحال باشیم مهربان باشیم یا شرور باشیم، اینا همش کار هورموناست.
همه حس ها نتیجهی واکنش های شیمیایی و هورمون هایی هست که در بدن ما آزاد میشه. برای همین هر چقدر که هورمون های بهتری ترشح بشه به نفع ماست.
برای اینکه همیشه حالتون خوب باشه و احساس شادی و آرامش رو در زندگی تجربه کنید، بدن شما به تعادل چهار هورمون اساسی نیاز داره. این هورمونها شامل دوپامین، سروتونین، اندورفین و اکسیتوسین هستن که هر کدوم نقش مهمی در تنظیم خلقوخو، انگیزه و احساسات مثبت دارن. وقتی این هورمونها به درستی در بدن ترشح بشن، نه تنها احساس خوشحالی و رضایت بیشتری دارین، بلکه میتونین بهتر با استرسها و چالشهای روزمره کنار بیاین. در ادامه، هر کدوم از این هورمونها رو با جزئیات بررسی میکنیم و میبینیم چطور میتونین به طور طبیعی ترشحشون رو افزایش بدین.
دوپامین همون هورمونی هست که وقتی به یه هدف میرسیم یا یه کاری رو با موفقیت انجام میدیم، تو بدنمون ترشح میشه و باعث میشه حس خوبی داشته باشیم. حتی وقتی منتظر یه پاداش یا اتفاق خوب هستیم، دوپامین بالا میره و بهمون انگیزه میده. کارهایی مثل ورزش کردن، گوش دادن به موسیقی مورد علاقه، خوردن یه غذای خوشمزه یا حتی تیک زدن کارهای انجامشده توی لیست روزانه، میتونن به افزایش دوپامین کمک کنن. همین کارهای ساده باعث میشن حال و حوصلهمون بهتر بشه و با انرژی بیشتری کارامون رو ادامه بدیم.
وقتی دوپامین به اندازه کافی ترشح بشه، انرژی بیشتری داریم، راحتتر تصمیم میگیریم و حتی حالمون بهتره. ولی اگه کم بشه، ممکنه بیحوصله، بیانگیزه یا حتی افسرده بشیم. برای همین، مهمه که کارهایی انجام بدیم که باعث افزایش دوپامین بشه، مثل ورزش، گوش دادن به موسیقی، تعیین اهداف کوچیک و انجام کارهای خلاقانه. برای حال بهتر باید سعی کنید افزایش سطح دوپامین شما به صوزت طبیعی باشه.
دوپامین یکی از مهمترین هورمونهای مغزه که بهش هورمون انگیزه و لذت هم میگن. وقتی سطح دوپامین بدن کم بشه، کلی از کارهایی که قبلاً براتون جذاب و هیجانانگیز بودن، دیگه حس خوبی بهتون نمیدن. حتی ممکنه احساس کنید هیچ چیزی خوشحالتون نمیکنه یا برای انجام سادهترین کارها هم انگیزه ندارید.
سروتونین در نتیجه قرار گرفتن در معرض نور خورشید، ورزش منظم، داشتن رژیم غذایی حاوی تریپتوفان (مثل موز، آجیل، تخم مرغ و ماهی) و مدیتیشن یا تکنیکهای آرامشبخش ترشح میشود.
سروتونین یکی از مهمترین هورمونهای شادیه که تأثیر زیادی روی خلقوخو، آرامش، خواب و کاهش استرس داره. وقتی سروتونین به اندازه کافی توی بدن ترشح بشه، احساس شادی و آرامش بیشتری داریم و اضطرابمون کمتر میشه. این هورمون باعث میشه خواب بهتری داشته باشیم، تمرکز کنیم و حال کلیمون خوب باشه. کمبود سروتونین میتونه باعث افسردگی، اضطراب، بیحوصلگی و حتی مشکلات خواب بشه. برای همین، باید سعی کنیم سطح این هورمون رو متعادل نگه داریم. نور خورشید، تغذیه سالم، ورزش، مدیتیشن و داشتن روابط اجتماعی خوب، همگی به افزایش سروتونین کمک میکنن و حال ما رو بهتر میکنن.
کاهش سروتونین میتواند به افسردگی، اضطراب، اختلالات خواب (مثل بیخوابی)، تحریکپذیری و در برخی موارد به سردردهای میگرنی منجر شود. افرادی که سروتونین کمی دارند، ممکن است احساس غم و اندوه مداوم یا نگرانی بیدلیل داشته باشند.
اندورفین هنگام فعالیتهای بدنی مثل ورزش شدید (بهخصوص دویدن یا شنا)، خنده، گوش دادن به موسیقی یا حتی خوردن شکلات تلخ ترشح میشود. این هورمون به عنوان مسکن طبیعی بدن شناخته میشود.
اندورفین یه هورمون طبیعی توی بدنه که بهش مسکن طبیعی هم میگن، چون باعث کاهش درد و افزایش حس شادی و آرامش میشه. وقتی اندورفین توی بدن ترشح میشه، استرس کمتر میشه، خلقوخو بهتر میشه و حتی باعث میشه درد رو کمتر حس کنیم. ورزش، خندیدن، گوش دادن به موسیقی، خوردن شکلات تلخ و حتی در آغوش گرفتن عزیزان، میتونن اندورفین رو افزایش بدن. وقتی این هورمون به مقدار کافی توی بدن باشه، احساس شادی و انرژی بیشتری داریم و راحتتر با استرس و ناراحتی کنار میایم. کمبودش ممکنه باعث احساس خستگی، بیحوصلگی و حتی افزایش حساسیت به درد بشه، برای همین بهتره کارهایی انجام بدیم که ترشحش رو بیشتر کنه.
کمبود اندورفین میتواند منجر به افزایش حساسیت به درد، خلقوخوی پایین، اضطراب، افسردگی و کاهش تحمل استرس شود. همچنین ممکن است افراد به سمت رفتارهایی مثل پرخوری یا اعتیاد به مواد مخدر روی بیاورند تا کمبود این هورمون را جبران کنند.
اکسیتوسین هنگام لمس فیزیکی (مثل در آغوش گرفتن، بوسیدن یا دست دادن)، تعاملات اجتماعی مثبت، اعتماد به دیگران و حتی هنگام بازی با حیوانات خانگی ترشح میشود. این هورمون در زنان هنگام زایمان و شیردهی به مقدار زیادی ترشح میشود.
اکسیتوسین که بهش هورمون عشق و ارتباط هم میگن، نقش مهمی توی ایجاد احساس نزدیکی، محبت و آرامش داره. وقتی این هورمون توی بدن ترشح میشه، روابط اجتماعی بهتر میشه، استرس کمتر میشه و احساس اعتماد و امنیت بیشتری داریم. این هورمون با کارهای سادهای مثل در آغوش گرفتن، دست دادن، گفتوگوی صمیمی، مهربانی کردن و کمک به دیگران ترشح میشه. حتی وقتایی که کنار عزیزانمون هستیم یا یه لحظه پر از احساس رو تجربه میکنیم، اکسیتوسین توی بدنمون افزایش پیدا میکنه. وقتی این هورمون به اندازه کافی باشه، احساس آرامش، شادی و ارتباط عاطفی قویتری داریم، ولی اگه کم باشه، ممکنه احساس تنهایی و بیحوصلگی کنیم.
کاهش اکسیتوسین ممکن است به مشکلات در برقراری روابط اجتماعی، احساس تنهایی، اضطراب اجتماعی و حتی افسردگی منجر شود. افرادی که اکسیتوسین پایینی دارند ممکن است در ایجاد ارتباطات نزدیک دچار مشکل شوند یا احساس جدایی از دیگران داشته باشند.
هورمونهای شادی، مانند سروتونین، دوپامین، اکسیتوسین و اندورفین، نقش کلیدی در بهبود خلق و خو، کاهش استرس و افزایش حس خوشبختی دارند. افزایش ترشح این هورمونها میتواند به بهبود کیفیت زندگی و کاهش علائم افسردگی کمک کند. در این مطلب به روشهای علمی و کاربردی برای افزایش این هورمونها میپردازیم.
یکی از بهترین راهها ورزش کردنه. وقتی ورزش میکنیم، بدنمون شروع به ترشح اندورفین میکنه که باعث میشه استرس کم بشه و حال خوبی بهمون دست بده. ورزشهایی مثل دویدن، پیادهروی، یوگا و شنا خیلی تأثیر دارن. حتی یه پیادهروی ساده توی طبیعت یا زیر نور خورشید میتونه سطح سروتونین رو بالا ببره و حال و هوامون رو عوض کنه. تمرینات هوازی مثل دوچرخهسواری یا دویدن هم با افزایش دوپامین، انگیزه و انرژی بیشتری به ما میدن.
رژیم غذایی تأثیر مستقیم روس ترشح هورمونهای شادی داره خوردن غذاهایی که حاوی تریپتوفان هستن، مثل بوقلمون، تخممرغ و لبنیات، به تولید سروتونین کمک میکنه. شکلات تلخ هم میتونه مقدار مناسبی از اندورفین و دوپامین رو آزاد کنه و حس خوبی بهتون بده. همچنین ماهیهای چرب مثل سالمون و ماهی تن، که سرشار از امگا-3 هستن، به بهبود خلقوخو کمک میکنن.
خواب کافی و باکیفیت هم برای تنظیم هورمونها خیلی ضروریه. کمبود خواب میتونه باعث کاهش سروتونین و افزایش استرس بشه. سعی کنید هر شب توی یه ساعت مشخص بخوابید و بیدار بشید و محیط خواب رو آروم و تاریک نگه دارید، این کار به بدن اجازه میده خودش رو بازیابی کنه و هورمونها بهخوبی تنظیم بشن.
روابط اجتماعی گرم و حمایتکننده میتونن باعث ترشح اکسیتوسین بشن ارتباطات اجتماعی مثبت هم تأثیر زیادی دارن. وقت گذروندن با خانواده و دوستان، گفتوگو و خندیدن باعث ترشح اکسیتوسین میشه که بهش هورمون محبت هم میگن. حتی یه آغوش ساده یا دست دادن میتونه این هورمون رو بالا ببره و حس نزدیکی و آرامش ایجاد کنه.
مدیتیشن و تمرینهای ذهنآگاهی (Mindfulness) یکی از بهترین روشها برای کاهش استرس، بهبود تمرکز و افزایش هورمونهای شادی مثل سروتونین و اندورفین هستن. این تمرینها به شما کمک میکنن که ذهنتون رو از افکار منفی و پراکنده خالی کنید و در لحظهی حال زندگی کنید. وقتی استرس داریم، بدنمون مقدار زیادی کورتیزول (هورمون استرس) ترشح میکنه که میتونه تعادل هورمونهای شادی رو به هم بزنه. مدیتیشن باعث میشه که سطح کورتیزول کاهش پیدا کنه و در عوض، تولید سروتونین و اندورفین افزایش پیدا کنه که در نتیجه باعث ایجاد حس آرامش و شادی میشه. علاوه بر این، تمرینهای ذهنآگاهی کمک میکنن که تمرکز بیشتری داشته باشیم و احساساتمون رو بهتر کنترل کنیم.
قرار گرفتن در معرض نور خورشید یکی از سادهترین راهها برای افزایش سروتونین و بهبود خلقوخو است. نور طبیعی باعث تحریک تولید ویتامین D در بدن میشود که نقش مهمی در تعادل هورمونهای شادی دارد. حتی ۱۵ تا ۳۰ دقیقه نور آفتاب در روز میتواند استرس را کاهش دهد، سطح انرژی را بالا ببرد و کیفیت خواب را بهتر کند. اگر وقت کافی برای بیرون رفتن ندارید، سعی کنید پنجرهها را باز کنید یا بیشتر در فضاهای روشن و پرنور باشید. این کار میتواند تأثیر مثبتی روی روحیه و سلامت روان شما بگذارد.
موسیقی یکی از قویترین ابزارها برای افزایش دوپامین و بهبود روحیه است. گوش دادن به آهنگهای مورد علاقه میتواند مغز را تحریک کند تا هورمونهای شادی بیشتری ترشح کند. موسیقیهای پرانرژی باعث افزایش انگیزه و هیجان میشوند، در حالی که آهنگهای آرامشبخش استرس را کاهش داده و حس آرامش ایجاد میکنند. فعالیتهای خلاقانه مثل نقاشی، نویسندگی، طراحی و نواختن موسیقی هم تأثیر مشابهی دارند. وقتی درگیر یک کار هنری میشوید، ذهن شما از افکار منفی دور شده و تمرکز روی خلاقیت، حس رضایت و شادی را افزایش میدهد. پس اگر احساس بیحوصلگی یا خستگی دارید، یک آهنگ مورد علاقه گوش کنید یا دست به کارهای خلاقانه بزنید تا حال و هوایتان بهتر شود.
وقتی یک هدف تعیین میکنیم و به آن میرسیم، مغز ما دوپامین ترشح میکند که باعث ایجاد حس انگیزه و شادی میشود. حتی اهداف کوچک، مثل تیک زدن کارهای انجامشده در لیست روزانه، میتوانند این حس موفقیت را در ما تقویت کنند. برای بهرهمندی بیشتر از این اثر، میتوانید اهداف کوتاهمدت و قابل دستیابی تعیین کنید و بعد از رسیدن به هرکدام، به خودتان یک پاداش کوچک بدهید. این کار باعث میشود مغز شما به تلاش بیشتر تشویق شود و در نتیجه، انرژی و انگیزه بالاتری برای ادامه مسیر داشته باشید.
افزایش هورمونهای شادی نه تنها به بهبود روحیه و کاهش استرس کمک میکند، بلکه تأثیر مستقیمی بر سلامت جسمی و روانی دارد. با ایجاد تغییرات کوچک در سبک زندگی، مانند ورزش منظم، تغذیه سالم، خواب کافی و روابط اجتماعی مثبت و داشتن ذهن و روان سالم میتوانید به افزایش این هورمونها کمک کنید و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید.
سؤالات متداول:
کدام ورزشها بیشترین تأثیر را در افزایش هورمونهای شادی دارند؟
ورزشهای هوازی مانند دویدن، شنا و دوچرخهسواری بیشترین تأثیر را در افزایش اندورفین دارند.
چگونه میتوان در شرایط استرسزا هورمون شادی را افزایش داد؟
مدیتیشن، تنفس عمیق، گوش دادن به موسیقی آرامشبخش و صحبت با یک دوست نزدیک میتوانند به کاهش استرس و افزایش هورمونهای شادی کمک کنند.
آیا تغذیه میتواند تأثیر زیادی بر افزایش هورمونهای شادی داشته باشد؟
بله، مصرف غذاهای سرشار از امگا-3، تریپتوفان و ویتامین D به بهبود خلقوخو و افزایش سروتونین کمک میکند.
اشتراک گذاری مطلب در :
مطالب پیشنهادی روان رشد
اهمیت سلامت روان کودکان و توصیه برای بهبود آن
۱۴۰۳/۱۱/۱۷
از بازی درمانی چه میدانید؟ بازی ابزار طبیعی ارتباط با کودک
چگونه به سوالات کودک پاسخ دهیم؟ 7 راهکار برای مواجه شدن با سوالات کودکان
هنردرمانی: راهکاری قدرتمند برای بهبود روانی کودکان به کمک هنر و خلاقیت
پرخاشگری در کودکان: انواع آن و علل پیدایش
نقشه مغزی یا QEEG و کاربردهای آن
شایع ترین و مهم ترین مشکلات روانی در کودکان
روانشناسی نوجوانان، راه حلی برای کنترل رفتارهای غیرقابل پیش بینی نوجوانتان
تفاوت بیش فعالی و اوتیسم
علت پرخاشگری در کودکان اوتیسم چیست؟
اختلال دو قطبی در کودکان
بررسی اختلال یادگیری در کودکان و راهکار های آن
اختلال لکنت زبان در کودکان چیست؟
اختلال رشد عقلانی چیست ؟
زمان طلایی برای شناسایی رفتار پرخاشگرانه کودک بشناسیم؟
علت و درمان ترس از تاریکی در کودکان
تفاوت اختلال سلوک با بیش فعالی
کمبود کدام ویتامین باعث بی خوابی در کودکان میشود
دلیل پرخاشگری نوجوانان و نحوه رفتار درست با آنها
انواع فوبیاهای مخصوص کودکان و نوجوانان
بیش فعالی در دختران و پسران به چه صورت است؟
تفاوت افسردگی در کودکان با افسردگی بزرگسالان
نشانههای اعتیاد نوجوانان و روش برخورد با آن
نکات کنترل استرس بازگشت به مدرسه
درمان اضطراب جدایی کودکان در مدرسه
استرس امتحان چیست؟ علائم، علت و درمان اضطراب امتحان
اختلال دیسلکسیا: علل، علائم و روش درمان نارساخوانی
خودآزاری در کودکان: نشانه هایی که نباید نادیده گرفت و راه های مقابله
سندروم داون چیست؟ آیا درمان دارد؟
اختلال شخصیت وابسته
چگونه اعتیاد به بازی های کامپیوتری را ترک کنیم؟
چگونه استعداد خود را کشف کنیم؟
استعداد تحلیلی شامل چه مواردی است؟
فرق علاقه و استعداد چیست؟
استعداد چیست و چرا باید استعداد خود را بشناسیم؟
کشف استعداد های پنهان بوسیله انواع تست استعدادیابی
استعداد ذاتیه یا اکتسابی؟
8 حقیقت شوکه کننده درباره تاثیر بازی کامپیوتری بر سلامت روان
تاثیر استعداد در انتخاب شغل مناسب
استعداد هنری چیست؟
سو استفاده چیست و چطور از آن رها شویم؟
دوپامین چه زمانی ترشح میشود؟
خدمات مرتبط
۱۴۰۲/۰۲/۱۸
۱۴۰۲/۰۳/۲۰
۱۴۰۲/۱۰/۲۵
۱۴۰۲/۱۱/۰۱
۱۴۰۲/۱۱/۲۸
۱۴۰۲/۱۱/۲۳
نظرات و دیدگاه ها
پاسخ به "نام و نام خانوادگی"