درمان اضطراب جدایی کودکان در مدرسه

اضطراب جدایی در کودکان، به ویژه در سنین پیش دبستانی و دبستان، یک پدیده رایج و طبیعی است. این اضطراب زمانی رخ می دهد که کودک از والدین یا مراقبان اصلی خود جدا شود و احساس ناامنی و ترس کند. مدرسه به عنوان محیطی جدید و دور از خانه، می تواند این اضطراب را تشدید کند. اهمیت این موضوع از آنجا ناشی می شود که اضطراب جدایی نه تنها بر عملکرد تحصیلی کودک تاثیر می گذارد، بلکه می تواند بر روابط اجتماعی او و حتی سلامت روان نیز تاثیرگذار باشد. بنابراین، شناخت علائم اضطراب جدایی کودکان در مدرسه و یافتن راهکارهای مناسب برای درمان آن، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف اضطراب جدایی در کودکان، از جمله علل، علائم و عواقب آن میپردازیم.

اختلال اضطراب جدایی چیست؟

اختلال اضطراب جدایی یک اختلال روانی است که در آن کودک یا نوجوان به شدت از جدایی از والدین، مراقبان اصلی یا افراد وابسته دیگر احساس اضطراب و ترس می کند. این اضطراب فراتر از نگرانی های معمول جدایی است و می تواند به صورت علائم جسمی و روانی شدید بروز کند. کودکان مبتلا به این اختلال ممکن است از رفتن به مدرسه، شرکت در فعالیت های اجتماعی یا خوابیدن بدون حضور فرد مورد اعتماد خود امتناع کنند. این اختلال می تواند بر عملکرد تحصیلی، روابط اجتماعی و کیفیت زندگی کودک تاثیر منفی بگذارد.

نشانه های اضطراب جدایی کودکان

اضطراب جدایی کودک در مدرسه می تواند به شکل های مختلفی بروز کند. برخی از رایج ترین نشانه های این اختلال عبارتند از:

1. نگرانی مداوم درباره آسیب دیدن یا بیمار شدن والدین یا مراقبان: کودک ممکن است به طور مکرر نگران سلامتی یا امنیت افراد مورد علاقه اش باشد.
2. ترس از تنها ماندن یا خوابیدن تنها: کودک ممکن است از ماندن در خانه به تنهایی یا خوابیدن در اتاق جداگانه امتناع کند.
3. مقاومت در برابر رفتن به مدرسه یا مکان های دیگر: کودک ممکن است بهانه گیری کند، گریه کند یا از رفتن به مدرسه، خانه دوستان یا فعالیت های اجتماعی خودداری کند.
4. کابوس های شبانه: کودک ممکن است کابوس هایی در مورد جدایی از والدین یا مراقبان خود ببیند.
5. علائم جسمانی: اضطراب جدایی می تواند علائم جسمانی مانند سردرد، دل درد، تهوع یا مشکلات گوارشی را در کودک ایجاد کند.
6. چسبیدن بیش از حد به والدین: کودک ممکن است به طور مداوم به والدین خود بچسبد و از آنها جدا نشود.
7. ترس از اتفاقات بد: کودک ممکن است نگران اتفاقات بدی باشد که ممکن است برای او یا خانواده اش رخ دهد.

مهم است توجه داشته باشیم که برخی از این نشانه ها در کودکان در سنین پایین تر طبیعی هستند. اما اگر این نشانه ها شدید باشند، مداوم تکرار شوند و بر زندگی روزمره کودک تاثیر منفی بگذارند، ممکن است نشانه ای از اختلال اضطراب جدایی باشد.

راهکارهای درمانی اضطراب جدایی در کودکان پیش دبستانی و دبستانی

حالا که با نشانه های اضطراب جدایی کودکان در مدرسه آشنا شدید، مهم است که پس از شناسایی و تشخیص این بیماری در کودکتان، به دنبال راهکار اضطراب جدایی در مهد کودک باشید و برای درمان آن تلاش کنید. در این قسمت بیایید برخی راه های مقابله با اضطراب جدایی کودک را بررسی کنیم.

1. درمان شناختی رفتاری (CBT)

یکی از موثرترین روش های درمان اضطراب جدایی در مدرسه، درمان شناختی رفتاری است. در این روش، کودک یاد می گیرد که افکار نگران کننده خود را شناسایی کرده و آن ها را با افکار واقع بینانه تر جایگزین کند. همچنین، کودک مهارت هایی را برای مدیریت اضطراب خود، مانند تکنیک های آرام سازی و تنفس عمیق، فرا می گیرد.

2. آموزش مهارت های مقابله ای

آموزش مهارت های مقابله ای به کودک کمک می کند تا با موقعیت های ایجاد‌کننده اضطراب بهتر کنار بیاید و یکی از راه های خیلی خوب برای درمان اضطراب جدایی کودکان پیش دبستانی است. این مهارت ها شامل تکنیک های آرام سازی، حل مسئله، مدیریت خشم و افزایش اعتماد به نفس می شود.

3. در معرض قرار گرفتن تدریجی

در این روش درمان اضطراب جدایی در کودکان پیش دبستانی، کودک به تدریج در معرض موقعیت هایی قرار می گیرد که باعث ایجاد اضطراب در او می شوند. با شروع از موقعیت های کم خطرتر و افزایش تدریجی شدت آن ها، کودک به تدریج به این موقعیت ها عادت کرده و اضطرابش کاهش می یابد.

4. ایجاد روال های ثابت

داشتن یک روال ثابت و پیش بینی پذیر در زندگی کودک می تواند به کاهش اضطراب او کمک کند. این روال ها می توانند شامل زمان مشخص برای خواب، بیداری، بازی و انجام تکالیف باشد.

5. تقویت ارتباط با کودک

ایجاد یک رابطه قوی و امن با کودک نیز برای درمان اختلال اضطراب جدایی در کودکان دبستانی بسیار مهم است. زمانی که کودک احساس کند که والدینش به او اهمیت می دهند و همیشه در کنارش هستند، اضطراب او کاهش می یابد.

6. آموزش مهارت های اجتماعی

آموزش مهارت های اجتماعی به کودک کمک می کند تا روابط اجتماعی قوی تری برقرار کند و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند.

7. همکاری با مدرسه یا مهد کودک

همکاری با مدرسه برای ایجاد یک محیط حمایتی و سازگار برای کودک بسیار مهم است. معلم می تواند با استفاده از روش های مختلف، مانند ایجاد یک گوشه امن در کلاس، به کاهش اضطراب کودک کمک کند.

8. مشاوره خانوادگی

مشاوره خانوادگی می تواند به خانواده کمک کند تا با چالش های مربوط به اضطراب جدایی در دانش آموزان ابتدایی و مهد کودک بهتر کنار بیایند و از یکدیگر حمایت کنند.

این موارد برخی از انواع راه درمان اضطراب جدایی کودکان بودند که با دانستن آن ها میتوانید از آن ها استفاده کنید و برای درمان کودکتان اقدام کنید. همچنین اگر فکر میکنید که به راهنمایی تخصصی نیاز دارید، در کلینیک روانشناسی کودک در شرق تهران روان رشد میتوانید از خدمات تخصصی استفاده کنید و از راه ها درمان های تخصصی بهره مند شوید.

علل بروز اضطراب جدایی در کودکان دبستانی و مهد کودک

اضطراب جدایی در کودکان دبستانی، پدیده ای رایج و قابل درمان است. علل مختلفی می توانند در بروز این اختلال نقش داشته باشند که برخی از مهم ترین آنها عبارتند از:

• تجربیات استرس زا: وقایع استرس زا مانند طلاق والدین، مرگ یکی از عزیزان، نقل مکان به خانه جدید یا تغییر مدرسه می توانند باعث ایجاد اضطراب جدایی در مهد کودک شوند. این رویدادها احساس ناامنی و بی ثباتی را در کودک ایجاد کرده و او را نسبت به جدایی از والدین حساس تر می کنند.
• شخصیت کودک: برخی از کودکان به طور ذاتی حساس تر و محتاط‌تر هستند و به تغییرات محیطی واکنش های شدیدتری نشان می دهند. این کودکان ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به اضطراب جدایی باشند.
• سبک فرزندپروری: سبک فرزندپروری بیش از حد محافظه کارانه یا دوری جویانه می تواند خطر ابتلا به اضطراب جدایی را افزایش دهد. کودکانی که به طور مداوم تحت مراقبت شدید والدین قرار دارند، ممکن است مهارت های مقابله با موقعیت های جدید را نیاموزند و در نتیجه به جدایی از والدین حساس تر شوند.
• نگرانی های والدین: نگرانی های والدین در مورد ایمنی و رفاه کودک نیز می تواند بر اضطراب او تأثیر بگذارد. اگر والدین به طور مداوم نگرانی های خود را در مورد کودک ابراز کنند، ممکن است این نگرانی ها به کودک منتقل شده و اضطراب او را افزایش دهد.
• عوامل بیولوژیکی: برخی عوامل بیولوژیکی مانند عدم تعادل در مواد شیمیایی مغز نیز ممکن است در بروز اضطراب جدایی نقش داشته باشند.

درنهایت مهم است به یاد داشته باشید که هر کودکی منحصر به فرد است و روش های درمانی باید با توجه به شرایط خاص هر کودک انتخاب شوند. والدین و مراقبان نقش بسیار مهمی در درمان اضطراب جدایی در کودکان دبستانی دارند. با حمایت و صبر و شکیبایی، می توان به کودکان کمک کرد تا بر این چالش غلبه کرده و به رشد خود ادامه دهند.