درمان اضطراب اجتماعی در نوجوانان

اضطراب اجتماعی در نوجوانان چیزی فراتر از یک کمرویی ساده است. این اختلال، یک ترس شدید، مداوم و فلج‌کننده از قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی به دلیل نگرانی از قضاوت شدن، تمسخر یا تحقیر است. نوجوانی که با اختلال اضطراب اجتماعی در نوجوانان دست و پنجه نرم می‌کند، ممکن است از فعالیت‌های کلیدی دوران خود مانند صحبت در کلاس، رفتن به مهمانی یا حتی غذا خوردن در جمع اجتناب کند. این انزوا می‌تواند به شدت بر اعتماد به نفس، عملکرد تحصیلی و روابط دوستانه او تاثیر بگذارد.

علائم اضطراب اجتماعی در نوجوانان چیست؟

این علائم خود را در سه حوزه نشان می‌دهند و ویژگی اصلی آن‌ها، اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی است:

علائم فکری و شناختی:

• داشتن افکار منفی و خود سرزنش گرانه قبل، حین و بعد از موقعیت‌های اجتماعی.

• ترس شدید از اینکه دیگران متوجه اضطراب او (مانند سرخ شدن یا لرزش دست) شوند.

• تمرکز بیش از حد بر روی اشتباهات احتمالی خود در جمع.

• فاجعه‌پنداری (مثلاً "اگر حرف اشتباهی بزنم، آبرویم برای همیشه می‌رود").

علائم فیزیکی:

• تپش قلب شدید، تعریق، لرزش بدن یا صدا.

• سرخ شدن صورت، احساس گرگرفتگی.

• حالت تهوع، دل‌پیچه یا احساس سرگیجه.

علائم رفتاری:

• اجتناب کامل از صحبت کردن در جمع یا با افراد ناآشنا.

• مشکل در برقراری تماس چشمی.

• صحبت کردن با صدای بسیار آرام.

• امتناع از شرکت در رویدادهای اجتماعی و مدرسه.

موقعیت‌های تشدید اضطراب اجتماعی در نوجوانان

برای درک بهتر دنیای یک نوجوان مبتلا به اضطراب اجتماعی، جدول زیر برخی از موقعیت‌های رایج و افکار درونی مرتبط با آن‌ها را نشان می‌دهد. 

دلایل اضطراب اجتماعی در نوجوانان

این اختلال معمولاً ترکیبی از عوامل زیر است:

• عوامل ژنتیکی و بیولوژیکی: داشتن سابقه خانوادگی اضطراب، یکی از مهم‌ترین عوامل خطر است. همچنین، برخی افراد به طور ذاتی سیستم عصبی حساس‌تری دارند.

• تجربیات منفی گذشته: تجربه قلدری، تمسخر شدید یا طرد شدن توسط همسالان می‌تواند بذر این اضطراب را در ذهن نوجوان بکارد.

• سبک فرزندپروری: والدین بسیار کنترل‌گر، کمال‌گرا یا بیش از حد محافظ، می‌توانند ناخواسته این ترس را در فرزندشان تقویت کنند.

• نداشتن مهارت‌های اجتماعی کافی: گاهی نوجوان به دلیل عدم تمرین، مهارت‌های لازم برای شروع و ادامه یک گفتگو را به خوبی بلد نیست و این موضوع او را مضطرب می‌کند.

 چگونه به فرزندمان کمک کنیم؟

• احساساتش را تایید کنید: به جای بی‌اهمیت دانستن ترس او، با او همدلی کنید: "می‌فهمم که فکر کردن به ارائه در کلاس چقدر برات استرس‌آوره."

• او را به آرامی تشویق کنید: او را مجبور به انجام کارهای بزرگ نکنید. از قدم‌های کوچک شروع کنید و تلاش‌هایش را تحسین کنید، حتی اگر نتیجه کامل نباشد.

• برچسب "خجالتی" نزنید: این برچسب‌ها می‌تواند به هویت نوجوان تبدیل شده و تغییر را برایش سخت‌تر کند.

• الگوی خوبی باشید: به او نشان دهید که شما چگونه با دیگران با آرامش و اعتماد به نفس ارتباط برقرار می‌کنید.

 درمان اضطراب اجتماعی در نوجوانان

کمک تخصصی می‌تواند مسیر بهبودی را به شدت تسریع کند.

• درمان شناختی-رفتاری (CBT): این روش استاندارد طلایی برای درمان اضطراب اجتماعی در نوجوانان است. در این رویکرد، درمانگر به نوجوان کمک می‌کند تا افکار منفی و غیرمنطقی خود را شناسایی و به چالش بکشد و سپس به صورت تدریجی و کنترل‌شده با موقعیت‌های ترسناک روبرو شود تا ترس او به مرور زمان کاهش یابد.

• آموزش مهارت‌های اجتماعی: در این روش، مهارت‌های کلیدی مانند شروع گفتگو، زبان بدن مناسب و گوش دادن فعال از طریق ایفای نقش تمرین می‌شود.

• خانواده‌درمانی: گاهی برای بهبود الگوهای ارتباطی در خانه و ایجاد یک محیط حمایتی‌تر، حضور خانواده در جلسات لازم است.

• دارودرمانی: در موارد شدید، روانپزشک ممکن است برای کاهش سطح اضطراب و آماده کردن نوجوان برای روان‌درمانی، داروهای ضد اضطراب تجویز کند.

کلینیک درمان اضطراب اجتماعی در نوجوانان

اضطراب اجتماعی در نوجوانان یک سرنوشت ابدی نیست. کلینیک روانشناسی روان رشد با استفاده از روش‌های علمی و مؤثر مانند CBT، به فرزند شما کمک می‌کنیم تا از زندان ترس‌هایش رها شود و با اعتماد به نفس در مسیر رشد و شکوفایی قدم بردارد.